Cách kiểm tra diode zener bằng đồng hồ vạn năng đơn giản

Các mạch bán dẫn hiện nay đều sử dụng một loại linh kiện có tên là diode zener để tạo thành mạch hoàn chỉnh. Vậy bạn có biết đây là loại linh kiện gì không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về nó và xem cách kiểm tra diode zener bằng đồng hồ vạn năng được thực hiện như thế nào nhé!

Diode zener là gì?

Diode zener hay còn gọi là diode ổn áp, diode đánh thủng là một loại linh kiện bán dẫn có chất liệu làm bằng silicon. Linh kiện này có nhiệm vụ cho dòng điện đi qua theo hai chiều thuận và ngược. Diode zener có điện áp đánh thủng được xác định một cách rõ ràng. Khi bị điện áp đánh thủng, nó có dẫn điện đang ở chế độ phân cực ngược nên sẽ không bị hỏng.

Diode zener có ký hiệu tương đối giống chữ Z trong mạch điện. Cấu tạo của diode zener sẽ bao gồm hai lớp bán dẫn P-N được phép với nhau. Trong đó, chất nền ở hai lớp này sẽ khuếch tán với nhau. Vùng tiếp giáp được làm từ silicon dioxide (SiO2) có khả năng ngăn ngừa sự nhiễm bẩn của các mối nối. Toàn bộ diode zener đều được mạ kim tạo nên hai cực âm và cực dương.

Công dụng của Diode zener là gì?

Trước khi tìm hiểu về cách kiểm tra diode zener, bạn cần nắm rõ về công dụng của linh kiện này để biết được tầm quan trọng của nó. Linh kiện bán dẫn diode zener có chức năng ổn áp, được ứng dụng phổ biến trong mạch điều chỉnh điện áp, chuyển mạch và mạch cắt. Nó thường được ứng dụng trong nhiều bộ phận khác nhau của thiết bị điện. Dưới đây là một số ứng dụng nổi bật của linh kiện bán dẫn diode ổn áp.

• Bộ điều chỉnh điện áp với diode zener sẽ giúp cho điện áp đầu ra được ổn định.
• Diode ổn áp trong mạch bảo vệ quá áp khi có điện áp đầu vào tăng cao sẽ kích hoạt SCR để tạo mạch ngắn xuống đất, mở đầu chì để ngắt kết nối điện với nguồn cấp
• Mạch cắt sử dụng điốt ổn áp để định hình và bảo vệ mạch điện.

Diode zener có rất nhiều công dụng nổi bật đối với mạch điện. Chính vì vậy, khi linh kiện này bị hỏng, bạn cần tiến hành kiểm tra diode zener sống hay chết để có phương án khắc phục hiệu quả kịp thời nhất.

Hướng dẫn cách kiểm tra diode zener đơn giản nhất

Trong bài viết này sẽ hướng dẫn bạn những cách đo và kiểm tra linh kiện diode zener bằng đồng hồ vạn năng. Đây là phương pháp được sử dụng phổ biến và hiệu quả nhất. Cụ thể:

Lựa chọn thiết bị kiểm tra diode zener

Hiện nay, các dòng đồng hồ vạn năng có chức năng đo điện trở đều có thể thực hiện kiểm tra diode zener một cách đơn giản. Tuy nhiên, bạn cần phải tìm hiểu và lựa chọn những mẫu đồng hồ đo điện chất lượng, độ bền cao và độ chính xác tốt để đảm bảo kết quả đúng nhất. Bạn có thể tham khảo một số mẫu đồng hồ vạn năng đến từ thương hiệu Fluke như: Fluke 101, Fluke 115, Fluke 179, Fluke 117, Fluke 15B+, Fluke 87V…

Thao tác đo kiểm tra diode zener bằng đồng hồ vạn năng

Cách kiểm tra diode zener sẽ được thực hiện bằng việc kiểm tra điện trở tại cực dương và cực âm của linh kiện. Để biết được cách đo diode zener cũng như cách kiểm tra diode zener sống hay chết như thế nào? Bạn có thể tham khảo cách đo kiểm tra diode zener đơn giản dưới đây. 

Bước 1: Bạn chọn thang đo điện trở trên đồng hồ vạn năng, kết nối hai que đo vào chân cắm trên đồng hồ vạn năng. 

Bước 2: Bạn đặt đầu que đo cực dương vào chân cực dương của diode ( thường là màu nâu). Đầu que đo cực âm sẽ chạm vào chân cực câm của diode ( chân màu đen).

Bước 3: Đọc kết quả trên màn hinh. Khi diode zener vẫn hoạt động tốt sẽ có kết quả báo điện trở ở mức thấp, có thể chỉ ở mức trăm ngàn ohm. 

Bước 4: Bạn đổi lại để que đo cực âm chạm vào chân cực dương, que đo cực dương chạm vào chân cực âm của diode. 

Bước 5: Trong trường hợp diode vẫn sống và chạy rốt, giá trị điện trở thường sẽ cao hơn 1MΩ. Ví dụ như, bạn có thể thấy được kết quả ở mức 2.3MΩ. Đối với đồng hồ hiển thị báo “OL” có nghĩa mạch mở, giá trị điện trở ở mức rất cao. Khi bạn kiểm tra diode zener theo một chiều cho kết quả điện trở cao ở một chiều còn lại cho thấy điốt zener vẫn hoạt động tốt. 

Nguyên nhân bởi diode zener có thể có được mức điện trở thấp theo hướng phân cực thuận. Đồng thời đo được điện trở cao ở hướng phân cực nghịch.

Bước 6: Khi bạn đo bán dẫn và có kết quả điện trở cao ở hai hướng, có nghĩa diode bị hở. Trong khi đó, diode còn tốt không sẽ đo ra được giá trị điện trở rất cao theo hướng phân cực thuận.  Khi đó, bạn cần tiến hành thay diode mới. 

Bước 7: Khi diode zener có mức điện áp cực thấp ở cả hai đầu có nghĩa là đã bị chập. Khi đó, bạn cũng cần tiến hành thay linh kiện mới. 

Cách kiểm tra diode zener bằng chức năng điện áp của đồng hồ vạn năng

Thêm một cách đo diode zener đơn giản bằng cách đo điện áp của linh kiện bằng đồng hồ vạn năng. Bạn có thể tham khảo cách kiểm tra diode bằng cách đo điện áp như sau. 

Bước 1: Bạn cấp sẽ cần cấp điện áp cho điốt theo chiều ngược lại nối tiếp với điện trở. Lưu ý, mức điện áp cần cao hơn điện áp zener định mức của diode zener. 

Bước 2: Bạn kết nối que đo với hai chân của diode theo đúng cực dương và cực âm. 

Bước 3: Đọc kết quả được hiển thị trên màn hình. Trong trường hợp điện áp đo được gần bằng với điện áp của diode có nghĩa diode vẫn hoạt động bình thường. 

Đối với trường hợp, điện áp thấp hơn so với nhiều so với mức điện áp cố định. Khi đó, diode zener có thể bị hở hoặc ngắn mạch. Bạn sẽ cần tiến hành kiểm tra diode và thay thế khi cần thiết. 

Như vậy bài viết trên đây đã tổng hợp thông tin về cách kiểm tra diode zener bằng đồng hồ vạn năng đơn giản, chính xác và hiệu quả. Hy vọng qua đó sẽ giúp bạn có thêm cách đo để xác định được tình trạng của linh kiện và tìm ra phương án sửa chữa hoặc thay mới linh kiện phù hợp. Nếu có nhu cầu mua đồng hồ vạn năng đo điện, hãy liên hệ ngay với Fluke Store để được tư vấn và báo giá hợp lý nhất nhé!